donderdag 17 april 2014

Reflectie Manouk


Wat is Rio leuke film en wat kun je goed met een film als Rio aan de slag in de klas! Voor deze opdracht hebben wij ons gericht op beeldende vorming, muziek en dans, maar rond het WK voetbal, ga ik deze film in mijn groep 3 inzetten voor o.a. aardrijkskunde. Ik ben zelf in Rio geweest en het is ongelooflijk om te zien hoe goed de werkelijkheid is neergezet in de film. Deze opdracht heeft er voor gezorgd dat ik animatiefilms op een andere manier kan bekijken. Nuttig vond ik het om de opdrachten laag voor laag te maken, dat geeft fijne handvatten voor de praktijk. Voor een groep 3 is Rio een goede film om te gebruiken, voor hogere groepen kan ik mij voorstellen dat er animatiefilms zijn die een diepere gelaagdheid hebben en dus geschikter zijn om te gebruiken.

Ik had dit vak graag eerder in het curriculum gehad. Niet alleen omdat het een vak is, dat heel concreet handvatten geeft voor de praktijk, maar ook omdat ik er van overtuigd ben dat ik er persoonlijk meer uit had kunnen halen in een minder drukke tijd dan nu rond het afstuderen.

Reflectie Graciella

Ik wist voor deze lessenserie niet dat je een 3D-film op zo manier kon gebruiken. Je kan veel lessen uit een film halen. We hebben ons gebaseerd op dans, drama en kleur, maar er zat zoveel meer in deze film. Ik denk dat het ook goed is voor kinderen. De meeste kinderen kijken vaak naar de dezelfde film. Als zo een film in een les is gebruikt, dan kan het geleerde ook weer opgehaald worden wanneer een kind thuis naar de film kijkt.

Een moeilijk puntje voor onze lessenserie was dat we het hebben gebaseerd op groep 3. Hierdoor konden heel veel dingen niet worden verwerkt, zoals see, hear, speak no evil of de Fly hardposter van Nigel. Dit betekent niet dat deze kennis bij ons niet aanwezig is. 




woensdag 16 april 2014

Reflectie Wendy

Deze opdracht heeft ertoe geleid dat ik met een andere blik naar een animatie film kan kijken. Ik heb zeker meer respect gekregen voor de filmmakers. Er komt veel bij kijken en over alle details wordt enorm nagedacht. Wat ik treffend in de film Rio vond is de weergave van de stad. Als we de screenshots uit de film vergelijken met de beelden van de echte stad, zie je dat de makers oog voor detail hebben en de stad perfect hebben weergegeven. Wat ik erg nuttig vond om te ervaren is dat een animatie film enorm veel aanknopingspunten bevat voor lessen in het onderwijs. In het kader van dit vak hebben wij er nu lessen beeldende vorming, drama en muziek bij gemaakt, maar ik zie ook veel mogelijkheden naar zaakvakken. Door deze opdracht heb ik ervaren dat een animatie film op een leuke en nuttige manier veel mogelijkheden biedt voor het onderwijs. Als je dit naast de lessen zet die je in de diverse methodes ziet staan, is deze manier van werken en lessen maken voor mij echt een verfrissing!

Reflectie Jochem

Kort gezegd vond ik dit een super leuke opdracht om te doen!
Ik kijk nu zeker met een andere bril naar 3D animatiefilms. Laatst heb ik Madagascar 2 Afrika gekeken en ondanks dat de technologie van de film inmiddels achter loopt kon ik toch wel makkelijk veel nuttige lesmomenten voor het basisonderwijs eruit halen.
Het doorlopen van het stappenplan was een goeie zet. Zo zijn we gezamenlijk tot een mooie lessenserie gekomen.
De samenwerking verliep goed. Het plan van aanpak en de taakverdeling liep aan het begin wat stroef. Dit kwam doordat iedereen zich eerst meer moest verdiepen in de materie. Na het verzamelen van allerlei informatie uit de film en daar om heen liep alles eigenlijk op rolletjes. De communicatie verliep goed via de mail en er werden makkelijker knopen doorgehakt. Iedereen heeft goede ideeën aangekaart en een goede bijdrage geleverd.




Reflectie Sandra

Ik vond het een leuke en leerzame opdracht. Het heeft mij anders leren kijken naar 3-D animatiefilms en de manier waarop deze zijn in te zetten in het onderwijs. Om ideeën te krijgen voor de lessen die je ermee kunt doen, is het eerst noodzakelijk om de film helemaal te bekijken en er onderzoek naar te doen. Hieruit volgt je theoretisch kader en vervolgens je lesopbouw. Zo kwamen de ideeën bij ons uiteindelijk vanzelf op gang. Ik vond het mooi om te zien dat er in veel gevallen diepere betekenissen achter bepaalde keuzes van de makers zaten. Dit is niet altijd direct te zien, maar wel na meer onderzoek. Hiervan kun je veel in je onderwijs verwerken. Vanwege onze keuze voor groep 3 waren sommig onderwerpen nog wat te moeilijk om te behandelen, zoals de Mens van Vitruvius en de achterliggende gedachten van de makers hierbij. Wij hebben ons daarom meer gericht op vorm en kleuraspecten. Voor deze opdrachten moesten wij ons richten op de creatieve vakken, maar ook bij zaakvakken is een 3-D animatiefilm goed in te zetten. Ik zou er in zo'n geval bijvoorbeeld eens voor kiezen om een zaakvakles te combineren met een creatief vak. Al met al heeft deze opdracht mij een verfrissende, nieuwe kijk op lesgeven gebracht.

zondag 13 april 2014

Praktijkles Drama

In de film Rio speelt muziek en dans een belangrijke rol. Daarbij kan aan de muziek en de dans vaak ook een gevoel gekoppeld worden. In de praktijklessen willen we daarom muziek, dans en drama samen laten komen.

Nadat de leerlingen een muziekles en een les beeldende vorming hebben gehad, sluiten we deze lessenserie af met een dramales, waarin muziek, emoties en de maskers samen komen en aan bewegingen zullen worden gekoppeld.

Doelgroep       : groep 3
Vakgebied       : Drama
Lesduur           : 45-60 min

Doel:
De leerlingen kunnen de emoties boos, blij, bang, bedroefd benoemen en uitbeelden.
De leerlingen hebben de kleuren van hun maskers en muziek gekoppeld aan de emoties boos, blij, bang, bedroefd.

Introductie (15 min):
De leerkracht toont de laatste scene van de film Rio: 



Veel emoties passeren in dit fragment de revue. Welke emoties kunnen de leerlingen benoemen? In ieder geval bang, boos & blij, mogelijk ook trots, verliefd.
Kunnen de leerlingen situaties beschrijven waarin zij boos, blij, bang, bedroefd waren?

De leerlingen gaan in een kring staan. Met behulp van de ‘emotievergrootcirkel’ gaan de leerlingen de emoties boos, blij, bang en bedroefd uitbeelden. De leerkracht laat eerst zelf een emotie zien. Dan  fluistert de leerkracht de eerste keer een zin het oor van een van de leerlingen in de kring. Bij de zin hoort een emotie. Deze leerling noemt de zin en probeert de emotie die erbij hoort zo klein mogelijk uit te beelden, de leerling naast deze leerling maakt de emotie een klein beetje groter en zo verder. Na de eerste twee keer bedenkt een leerling zelf welke emotie hij gaat uitbeelden (boos, blij, bang, bedroefd). Wordt duidelijk met welke emotie de leerlingen bezig zijn? Kunnen we leerlingen ook van heel groot naar klein?

Kern (30 min):
De leerlingen hebben maskers gemaakt. Hierbij hebben zij geprobeerd kleur en vorm te gebruiken om hun vogelmaskers een eigen karakter te geven. De leerlingen krijgen van de leerkracht hun eigen masker terug. De leerlingen zetten de maskers op en kijken goed naar elkaar. Zijn er maskers die een zelfde kleur / vorm hebben?
De leerkracht kiest van ieder tafelgroepje 1 leerling. Deze leerlingen gaan om de beurt op zoek naar een maskers met een zelfde kleur / vorm als die van henzelf. Op deze manier worden er groepjes gemaakt. De leerlingen helpen elkaar.

De groepjes bespreken met elkaar welke emotie (welk karakter) zij voor ogen hadden bij het maken van het masker en kiezen welke emotie (boos, bang, blij, bedroefd) het best bij hun groepje past. De leerlingen creëren met elkaar een stukje waarin zij die emotie gezamenlijk uitbeelden. Ieder groepje mag hierna de emotie behorend bij hun maskers uitbeelden. De overige groepjes kijken goed en geven aan welke emotie het groepje heeft geprobeerd uit te beelden. Waaraan hebben de leerlingen dit gezien? Passen de beelden goed bij de maskers?

Hierna gaan de leerlingen kriskras door het (speel)lokaal staan. De leerkracht laat verschillende muziekfragmenten horen (o.a. de muziekfragmenten behorend bij de muziekles). De leerlingen luisteren goed naar de muziek. Als zij vinden dat hun emotie/karakter (behorend bij het masker) goed bij de muziek past, dan beelden zij die emotie uit. Steeds zullen verschillende leerlingen aan het bewegen / uitbeelden zijn.

Afsluiting (5 min):
De lessenserie wordt afgesloten met een vrolijke Braziliaanse carnavalsoptocht, met sambamuziek, de door henzelf gemaakte maskers en vrolijke bewegingen / dans.

Na de optocht nemen de leerlingen plaats en bespreekt de leerkracht met de leerlingen wat zij de afgelopen lessen met elkaar hebben gedaan en wat de leerlingen hebben geleerd. Wat vonden de leerlingen leuk, wat ging goed, wat was minder?

Praktijkles Muziek

In de film Rio speelt muziek en dans een belangrijke rol. Daarbij kan aan de muziek en de dans vaak ook een gevoel gekoppeld worden. In de praktijklessen willen we daarom muziek, dans en drama samen laten komen. We beginnen met een muziek les, om de kinderen eerst te laten ervaren muziek langzaam en snel kan gaan. Ook in de film komt dit terug met de vrolijke, snelle samba muziek en de langzame liefdes liedjes. De muziek is direct te koppelen aan gevoel.

Na de eerste ervaring met de muziek willen we dit in de volgende les uitbreiden naar dans en drama. Daarbij gebruiken we dan de maskers die we in de beeldende vorming les hebben gemaakt.

Doelgroep       : groep 3
Vakgebied       : Muziek
Lesduur           : 45-60 min

Doel: 
De leerlingen ervaren en herkennen het verschil tussen langzame en snelle muziek.
De leerlingen kunnen gevoel koppelen aan muziek.

Introductie:
Als inleiding houd ik een gesprekje met de leerlingen over snel en langzaam. Daarna maak ik de koppeling naar de muziek. Kan je dat ook horen in muziek? Hoe zou snel klinken en hoe langzaam? Na het gesprekje krijgen de kinderen een aantal fragmenten muziek te horen. Per fragment geven de leerlingen aan of ze de muziek snel of langzaam ging. Voor deze introductie kiezen we een aantal fragmenten uit Le Carnaval des Animaux (langzaam: schildpad/olifant, snel: voliere, afwisselend langzaam/snel: kippen en hanen).

Langzaam:


Snel:


Kern:
Om snel en langzaam ook te ervaren gaan we vervolgens met muziek en beweging aan de slag.
Eerste oefening:
De kinderen lopen rond op de maat van de handtrom. Het tempo is eerst rustig en gaat steeds sneller. Daarna afwisseling tussen snel-langzaam-stil.
Tweede oefening:
Net als voorgaande oefening, maar dan met instrumenten. Groep in tweeën opdelen. Helft van de groep krijgt een instrument (ritmestokjes, woodblock, sambaballen). Zij zijn het orkest, de anderen zijn de toneelspelers/dansers en gaan bewegen op het ritme van het orkest. De leerkracht geeft het tempo aan en het orkest speelt mee. Na een tijdje de groepen wisselen en de oefening nog een keer doen.

Tot slot behandelen we een aantal stukjes uit de film Rio.
* Liefdes scene
* Vrolijke Samba scene

Hier gaan we de begrippen langzaam-snel en het gevoel, die we geleerd en ervaren hebben in de inleiding en de kern, toepassen op de film. We laten een aantal fragmenten zien zonder het geluid. De kinderen krijgen de opdracht na te denken over welke muziek bij dit fragment zou passen. Daarbij moeten ze aangeven of het snelle of langzame muziek moet zijn en vertellen waarom (welk gevoel hebben ze bij het fragment?). Daarna laten we de twee stukjes muziek horen. De kinderen moeten aangeven welke muziek ze bij welke fragment zouden doen.

Afsluiting:
Als afsluiting laten we de fragmenten uit de film zien en bespreken we kort of we vooraf goed hadden bedacht hoe de muziek zou zijn.    

Praktijkles Beeldende vorming

Doelgroep:    groep 3
Vakgebied:    Beeldende vorming
Lesduur:        2 lessen, 1 x 1 uur en 45 min. (kleuren mengen en maskers maken), 1 x 1 uur (afronding).
Onderwerp:   Kleuren mengen en vogelmaskers maken
Beeldaspect:  Kleur en vorm 


De opdracht:De kinderen leren eerst primaire kleuren (rood, geel, blauw) te mengen om secundaire kleuren (oranje, groen, paars) te krijgen. Hiervoor gebruiken zij plakkaatverf. Daarna gaan zij aan de slag met het maken van een eigen vogelmasker.


Beeldend probleem:
In de film zijn verschillende soorten vogels te zien met hun eigen karakters. Ieder kind maakt een masker van een zelf bedachte vogel die zij graag willen zijn tijdens het carnaval in RIO. Dit kunnen bijvoorbeeld lieve, stoere, blije, boze, gemene vogels zijn of een ander type vogel die zij zelf hebben bedacht. Zij maken een keuze uit drie soorten materialen: een eierdoos, een papieren bordje of een vel karton met een voorbeeld oogmasker. Daarnaast maken zij een keuze uit één primaire of secundaire kleur die goed past bij het karakter van de vogel die zij willen zijn. Door het kiezen van een vorm voor de ogen en snavel en het aanbrengen van verschillende decoraties kunnen zij nog meer karakter aan hun vogel geven.

Technisch probleem:
Het masker moet passen op hun eigen gezicht. Er moeten gaten in komen om er doorheen te kunnen kijken en de vogel moet een snavel krijgen. De juf bevestigt op het laatst de elastiekjes of één elastieken band aan de achterkant, zodat het masker goed vast blijft zitten op hun hoofd.

Doelen:

  • De kinderen leren wat de primaire kleuren zijn (rood, geel, blauw) en hoe ze hiervan secundaire kleuren (groen, oranje, paars)  kunnen maken door te mengen.
  • De kinderen leren associaties te maken bij de verschillende kleuren.  
  • De kinderen leren kleur en vorm te gebruiken om het vogelmasker een eigen karakter te geven.


Benodigd materiaal:

  • Stevig karton met voorbeeldsjabloon oogmasker
  • Papieren bordjes
  • Eierdozen (voor zowel de maskers als om de verf in te doen)
  • Plakkaatverf primaire kleuren
  • Kwasten
  • Scharen
  • Lijm
  • (Vouw)karton
  • Elastiekjes en een rol (kleding)elastiek
  • Verschillende decoratiematerialen zoals veren en glitters


Introductie  (30 min.)
De kinderen krijgen 1 filmfragment uit de film RIO te zien. Ik vraag hen op te schrijven welke kleuren vogels zij zien.

Filmfragment 1: Rio openingsscene

Alle kleuren die de kinderen hebben opgeschreven worden genoteerd op het bord. Dan volgt een gesprek over de verschillende kleuren. Welke vogel had deze kleur? Waar denk je aan bij de kleur….? Welk gevoel krijg je bij die kleur? etc. Hieruit ontstaat uiteindelijk een woordweb. 

De leerkracht vertelt dat we straks onze eigen vogelmaskers gaan maken. 

Zelf kleuren mengen
De kinderen krijgen ieder een vel wit papier, een kwast en per groepje een grote eierdoos gevuld met plakkaatverf in de primaire kleuren blauw, geel en rood. 
De leerkracht vertelt dat dit de enige kleuren verf waren die ze kon vinden in de school. We kunnen hiermee alleen rode, blauwe en gele vogels maken, terwijl we veel meer kleuren hebben gezien in Rio. Daarom gaan we deze kleuren mengen om nog meer kleuren te krijgen. We beginnen met het mengen van de kleuren geel en blauw (= groen). Dit doen we op het witte vel papier. Welke kleur ontstaat er? En bij het mengen van geel en rood (= oranje) en bij blauw en rood (= paars). 

Daarna is op het bord de kleurencirkel te zien, om de kinderen te helpen onthouden welke kleuren zij moeten mengen om een andere kleur te krijgen.


Kern (60 min.):
Nadat de kinderen in de introductie geleerd hebben over de verschillende kleuren en over hoe deze te maken, gaan we nu aan de slag met de opdracht. De kinderen gaan zelf  vogelmaskers maken voor een eigen carnavalsoptocht. In de film zijn verschillende soorten vogels te zien: lieve vogels, stoere vogels, blije vogels, boze vogels, gemene vogels, etc. Het volgende filmfragment illustreert dit nog eens. 

Filmfragment 2 lied Nigel:

Zij maken een masker van de vogel die zij graag willen zijn.
Hiervoor mogen de kinderen zelf een keuze maken uit het te gebruiken materiaal:
- Stevig karton met voorbeeldsjabloon oogmasker
- Papieren bordjes
- Eierdozen
(Deze keuze is bewust gemaakt om differentiatie aan te brengen. Het ene kind is al heel creatief en kan van een papieren bord of eierdoos een masker maken. Andere kinderen kunnen dit nog niet en hebben meer houvast nodig. Voor hen is het voorbeeldsjabloon bedoeld.)

Voordat ze beginnen moeten de kinderen nog op de volgende punten gewezen worden:
- Er moeten gaten in het masker komen om doorheen te kunnen kijken.
- Het masker moet een snavel krijgen.
- Door de vorm van de ogen, de snavel, de kleur en de versiering te kiezen kunnen zij aangeven wat voor         vogel het gaat worden.   

Afsluiting (15 min):
De leerkracht geeft aan dat we gaan stoppen en een volgende les verder gaan om de maskers af te maken. De kinderen ruimen alle spullen op. De maskers worden op een plek gelegd waar er niets mee kan gebeuren. De materialen worden schoongemaakt en opgeruimd. Klassikaal wordt kort nabesproken hoe het werken ging. Wat ging goed? Wat was lastig?

Vervolgles
Tijdens de afrondingsles worden de maskers afgemaakt en tentoongesteld in de klas. De leerkracht vertelt dat we de maskers in een andere les echt zullen gaan gebruiken. 





vrijdag 11 april 2014

Theorieles 2

Doelen:

  • Kinderen leren de vogels uit de film Rio kennen:
  • Kinderen benoemen de kleur van de vogels uit de film Rio.
  • Kinderen luisteren naar het geluid van de vogels uit de film Rio.

Introductie:
Kinderen krijgen een stukje van de trailer van Rio te zien. ( De eerste 30 seconden)

In het stukje wordt gezegd dat Blu een bijzondere vogel is. Waarom is Blu een bijzondere vogel? Kinderen geven antwoord op deze vraag.

Blu is een bijzondere vogel omdat hij het enig mannetje is. Als hij zich niet voortplant, sterft hij uit. Maar eigenlijk zijn alle vogels in de film bijzonder, want ze zien er allemaal anders uit.

Kern:
In de film komen er verschillende vogels voor. Elke vogel is weer anders. De kinderen zien de onderstaande plaatjes. Wat maakt de vogels zo verschillend. Ik vraag de kinderen om de verschillen te noemen.

Pedro 
Blu en Jewel
Nico 
Rafael 

Nico

Behalve de vorm en de grootte van de snavel is de kleur van de vogels heel erg verschillend. Zo is Blu, blauw en is Nico geel. Kleur is belangrijk. Door de kleur kan een vogel zich verstoppen/camoufleren, maar een vogel kan juist kleur hebben om zichzelf te laten zien. Door een felle kleur te hebben kunnen andere vogels ze goed zien!

Vogelgeluiden.


Kinderen bekijken het bovenstaand fragmentje.

Elke vogel zingt zoals het gebekt is. Elke vogel heeft zijn eigen geluid. Net als kinderen. Sommige kinderen hebben een zachte stem, andere een harde. Sommige schelle stem en andere een bromstem.

In de film Rio spreken de vogels gewoon mensentaal, maar in het echt zingen/fluiten de vogels.

Blu klinkt in het echt zo: Blu zijn gezang
Rafael klinkt in het echt zo:  Rafael zijn geluid
Nico klinkt in het echt zo: Nico zijn gefluit
Nigel klinkt in het echt zo: Nigel zijn geluid.
Pedro klinkt in het echt zo: Pedro zijn geluid

Afsluiting 
Als afsluiting krijgen de kinderen een werkblad met de foto's van de vogels van Rio mee. Zij moeten de vogels de juiste kleur geven. Ook moeten zij invullen hoe de vogel klinkt.

Zie hieronder een voorbeeld:


Blu zijn gezang klinkt:

Kijkwijzer - instructie leerkracht

De kijkwijzer is opgesteld voor leerlingen uit groep 3 van het basisonderwijs. De vragen worden klassikaal door de leerkracht voorgelezen en de bijbehorende foto's en videomateriaal wordt gepresenteerd via het digibord. De leerlingen kruisen op het werkblad de juiste antwoorden aan. Bij vraag 7 en 8 geeft de leerkracht aan dat er meerdere antwoorden moeten worden aangekruist. Er is gekozen voor meerkeuze vragen met aankruisen, omdat het voor leerlingen in groep 3 nog lastig is om het verbale ook goed op papier te zetten.

Vragen kunnen in een kijkwijzer worden ingedeeld in 5 soorten vragen  volgens het boek "'Beeldonderwijs en Didactiek' in hoofdstuk 6 'beeldbeschouwen.
Startvragen, Onderzoeksvragen, Analyse vragen, Speculatieve vragen, Vragen die leiden tot een oordeel.
Niet alle soorten vragen komen aan bod bij deze kijkwijzer. Dit kom doordat er alleen maar meerkeuze in zitten rekening houdend met het niveau van groep 3 leerlingen.
Er is in de opbouw wel gekozen om eerst twee startvragen te gebruiken over het onderwerp Carnaval. Dit is gedaan om de leerlingen in het gesprek naar binnen te leiden. De overige vragen zijn voornamelijk 'onderzoeksvragen' waarbij er door de leerlingen aandacht moet worden besteed aan wat ze zien.

Voor de inhoudelijk kant van de vraagstelling is gebruik gemaakt van de Theorie van Parsons. De leerlingen zullen één van de eerste stadia kijken naar beeldaspecten. De bril die ze opzetten geeft ze nog niet het vermogen om naar beeldaspecten te kijken als dat iemand in bijvoorbeeld groep 7 doet.

In de vraagstelling is ook rekening gehouden met de informatie die gedurende de voorafgaande theorieles voor de leerlingen aan bod is gekomen. Deze vragen zijn dus geformuleerd vanuit het gegeven dat alle leerlingen de theorieles hebben gevolgd.


Antwoordenblad :
1. carnaval
2. vrolijk
3. snel
4. vierkant
5. eigen inzicht
6. eigen inzicht
7.groen, rood, geel
8. rood, geel
9. oranje
10. verliefd




Kijkwijzer - werkblad leerlingen

Vraag 1 :  Welk feest wordt hier gevierd?

Antwoord: o kerst    o nieuwjaar   o carnaval   o kermis

Vraag 2 : Wat voor gevoel krijg je bij de muziek die je hoort?
Antwoord:  o vrolijk   o verdrietig    o boos   o bang

Vraag 3 : wat is de snelheid van de muziek?
Antwoord:   o langzaam     o snel

Vraag 4 : Wat is de vorm van dit masker? 

Antwoord:  o rond   o vierkant  o driehoekig  o rechthoekig

Vraag 5 : wat voor gezicht trekt het masker?
Antwoord:   o vrolijk   o verdrietig   o boos   o bang

Vraag 6 : Waar denk je dat het masker van gemaakt is?
Antwoord:   o hout   o plastic   o papier

Vraag 7 : Welke kleuren hebben de vogels?

Antwoord:  o rood   o wit   o blauw   o oranje   o paar  o grijs        o geel   o groen   o paars

Vraag 8:  Welke kleuren van de vogels kan je mengen tot een andere kleur?
Antwoord:  o rood   o wit   o blauw   o oranje   o paar  o grijs        o geel   o groen   o paars

Vraag 9 : Welke kleuren kan je maken met het mengen?
Antwoord:  o oranje   o groen   o zwart   o wit   o blauw   o rood

Vraag 10: Hoe voelen deze twee vogels zich? 

Antwoord: o verdrietig   o verliefd   o bang

donderdag 10 april 2014

Theorieles

Doelen:
  • Kinderen leren het land Brazilië kennen.
  • Kinderen vergelijken het Nederlandse carnaval met het Braziliaanse carnaval.
  • Kinderen vergelijken Nederlandse dansen met de Braziliaanse dansen

Introductie:
Als introductie wordt de eerste scene van de film Rio getoond. Ik vraag de kinderen of ze de film kennen en of ze weten waar de film zich afspeelt.



Kern:
De stad Rio de Janeiro
De film Rio speelt zich af in de stad Rio de Janeiro. Rio de Janeiro is een grote stad in Brazilië. De stad is groter dan onze stad; Leiden. Er wonen meer dan zes miljoen mensen in Rio de Janeiro.

Ik vraag de kinderen of ze iets weten over de stad Rio de Janeiro.

In Rio staat er een heel groot standbeeld van Christus. Het standbeeld wordt Cristo Redentor genoemd. Het standbeeld staat op een hoge berg en is vanuit heel Rio goed te zien.



Rijke en arme mensen wonen dicht bij elkaar. De rijke mensen wonen in grote huizen. De arme mensen wonen in sloppenwijken, ook wel favela's genoemd. De huizen zijn klein. Ze staan meestal op bergen.




Carnaval
Rio is bekend om het carnaval. In Nederland hebben we ook carnaval.
De kinderen krijgen twee fragmenten te zien. Een van het Braziliaans carnaval en het Nederlands carnaval.




Aan de kinderen wordt gevraagd om het verschil te noemen tussen het Nederlands carnaval en het Braziliaans carnaval.

Zowel het carnaval van Nederland als het carnaval van Brazilië duurt vier dagen en begint voor de vastentijd. Tijdens het Nederlands carnaval verkleden de mensen zich. Tijdens het Braziliaanse carnaval worden en kostuums met veren gedragen. Tijdens het Nederlandse carnaval worden er verschillende carnavalsliederen ten horen gebracht. Tijdens het Braziliaanse carnaval wordt er vooral samba gedraaid.

Dans
In Brazilië zijn er twee dansen heel erg bekend, namelijk de samba en de capoeira.
Kinderen krijgen de samba te zien:


Kinderen krijgen de capoeira te zien:



Kinderen krijgen Nederlands volksdansen te zien:


Tijdens het kijken van de filmpjes mogen de kinderen bewegen en mee dansen.

Kinderen moeten onderstaande vraag beantwoorden.
Wat is verschil tussen deze dansen en de dansen van Brazilië en de dansen van Nederland?

Afsluiting:
Aan het eind van de les worden er twee grote posters opgehangen. Op de een staat Brazilië en op de ander Nederland. Kinderen schrijven kenmerken van de landen eronder.  

donderdag 27 maart 2014

Beeldcultuur



In de film tekent Blu zichzelf als Vitruviusman.
Vitruvius is een Italiaanse architect. Hij toonde zich een groot voorstander van de proporties van het menselijk lichaam als basis voor de ideale maatverhoudingen van een gebouw. In zijn boek de Architectura beschreef hij een stelsel van lichaamsverhoudingen. De bekendste tekening van een Vitruvius man is gemaakt door Leonardo da Vinci. De Vitruviusman wordt gezien als een symbool van het humanisme, met de mens als middelpunt van het heelal.
Het is grappig dat Blu, die in de film veel menselijke eigenschappen vertoont en zich minder laat leiden door gevoel en instinct, zich in de film als Vitruviaanse vogel tekent.


 


 


woensdag 26 maart 2014

Samba

De Nieuwe Wereld (de continenten die vanaf 1492 door de Europeanen werden ontdekt, Noord- en Zuid Amerika) werd van origine bevolkt door allerlei indianenstammen. Europese overheersers vermoordden vele indianen. Anderen werden als slaaf te werk gesteld op plantages. Vanuit onder meer de Portugese koloniën Mozambique en Angola werden Afrikaanse slaven verscheept naar Brazilië.

De Braziliaanse muziek vormt een samensmelting van de Indiaanse, Europese en Afrikaanse cultuur. Hoewel de specifieke bijdrage van de drie culturen moeilijk te achterhalen is, doen bepaalde Braziliaanse instrumenten denken aan elementen uit de Portugese volksmuziek en is het ritme van de Samba zonder twijfel afkomstig uit Afrika.

Wanneer voor het eerst de term 'Samba' is gebruikt, is onbekend. De dans en muziek die nu 'Samba' wordt genoemd, werd eerst 'Maxixe' of 'Tango Brasileiro' genoemd. 

De Samba kent vele variaties, die allemaal hun eigen tradities, ritme, tempo en sfeer kennen. Toch kunnen in zijn algemeenheid wel een aantal kenmerken van een Samba worden gegeven:

  • De Samba wordt met name gekenmerkt door 'de ritmische structuur van de syncope'. Dit houdt in dat het ritme en de maat van de muziek niet samenvallen. De 'normale' accenten in de muziek worden verlegd, waardoor er een uitdagend ritme ontstaat. Dit ritme, de dans, van de Samba is allesbepalend. De melodie is ondergeschikt en de tekst is een bijkomstigheid. De Samba heeft zo'n 50 - 54 measures per minute (mpm), ofwel aantal maten per minuut. Om het ritme van de Samba te creëren worden hoofdzakelijk slaginstrumenten gebruikt.
  • De Samba is een uitbundige, levendige dans. Om het specifieke karakter van de Samba neer te zetten, is het van belang dat de dansers een flirterige, overdreven en vrolijke interpretatie aan hun dans geven.
     
  • De figuren die tijdens de Samba worden gedanst, worden gekenmerkt door de 'Samba tic', een beweging die wordt bereikt door het kantelen van de bekken en een 'bounce' beweging, een op en neergaande beweging, afkomstig vanuit de heupen, knieën en enkels. De bewegingen in de Samba zijn kort en snel en gaan vloeiend in elkaar over. De Samba is daarnaast een progressieve dans. Als paren de Samba dansen, maken zij gebruik van de gehele dansvloer. De dansvloer wordt gezien als 'optochtvloer'.




    De Samba wordt heden ten dage met name geassocieerd met het uitbundige Braziliaanse carnaval in Rio de Janeiro, vrolijkheid, plezier en zomer.


 

Achtergrond en keuzes van de makers

De regisseur van de film Rio is Carlos Saldanha. Hij is tevens de regisseur van de succesvolle Ice Age films. Tijdens de periode dat hij deze films maakte bedacht hij het idee voor de film Rio. Deze film is voor hem een persoonlijke film, omdat hij plaats vindt in zijn thuisland Brazilië. De film is voor hem een eerbetoon aan zijn geboorteland.
Het idee voor de film:
In de eerste versie van het verhaal was de hoofdpersoon een pinguin. Dit idee had Saldanha gebaseerd op verschillende nieuwsberichten uit de krant over pinguins die jaarlijks aanspoelen op het strand van Ipanema. Saldanha had zich door deze berichten laten inspireren. Hij vond het een interessant idee dat een buitenlands wezen in Rio zijn hart en ziel vindt in de mix van culturen.
Tegen de tijd dat de regisseur zijn verhaal ging uitwerken heeft hij de pinguin uit zijn verhaal gehaald, omdat er diverse andere films met pinguins uitkwamen (Happy Feet, Surfs Up).
De stad Rio de Janeiro:
In de film heeft Saldanha de stad Rio zo echt mogelijk willen weergeven. Zelf kende hij de stad goed, maar om de sfeer, de gebouwen en het Carnaval zo echt en gedetailleerd mogelijk weer te geven heeft hij zijn animators tijdens het Carnaval meegenomen naar Rio. Tijdens de reis hebben ze alles gedaan wat in de film te zien is. Ze hadden vooraf genoeg materiaal om de highlights van de stad weer te kunnen geven in de film. Ze hebben de reis benut om zich vooral te richten op de details; de stoepen, de telefooncellen, de graffitti, de stijl van de gebouwen, etc.
Carnavalsoptocht:
Tijdens de reis naar Rio hebben de Saldanha en de animators diverse ideeën opgedaan voor de film. In de carnavalsparade waren er een aantal dingen die Saldanha zo leuk vond dat hij ze heeft opgenomen als scenes in de film. Een groep met skaters heeft geresulteerd in de krokodillen op skateboards tijdens de parade in de film en een verdwaalde hond tussen de parade heeft geleid tot het karakter van Luiz, de kwijlende bulldog.
Cameravoering:
Doordat de hoofdpersonen vogels zijn, wordt je in de film regelmatig al vliegend meegevoerd over de stad Rio. Dit leidt tot prachtige vergezichten.



Keuze voor vogels:
In de Zuid Amerikaanse cultuur hebben vogels een speciale betekenis. De voorouders zijn de Native American Pueblo indianen, zij hechtten een symbolische en magische waarde aan de veer. De veren werden gebruikt om te kunnen communiceren met de Heilige geest en ze vertegenwoordigen in de Indiaanse cultuur de kracht van de dondergoden, de lucht en de wind.
Vogelexpert:
Om inzicht te krijgen in de bewegingen en de gedragingen van de vogels hebben de makers een vogel expert van Bronx Zoo geraadpleegd.
Boodschap in de film:
Het verhaal is niet heel diepgaand, het is in hoofdzaak een liefdesverhaal. Wat wel aan de kaak wordt gesteld is de vogelhandel. Er worden nog steeds vele soorten papegaaien in het wild gevangen om vervolgens naar Westerse landen te worden geëxporteerd.

De belangrijkste karakters uit de film

Blu
Blu is een tamme vogel. Hij is als kuiken naar Amerika gesmokkeld en woont bij Linda. Blu is sociaal onhandig, vriendelijk, trouw en tikkeltje onzeker. Blu durft geen nieuwe dingen te ondernemen. Blu kan niet vliegen. 

Jewel
Jewel is het tegenovergestelde van Blu. Zij is een pittig en bijna agressief vrouwtje. Ze is gesteld op haar vrijheid.  Zij doet er alles aan om vrij te komen.

Nigel
Nigel is een gemene kaketoe. Nigel was vroeger een televisiester. Hij helpt zijn eigenaar om Blue en Jewel te vangen.

Pedro
Pedro is een vrolijke vogel die Blue relatieadviezen geeft. Hij is dol op het carnaval en de samba.

Nico
Nico is een vriend van Pedro. Hij houdt ook van het carnaval en de samba. Samen helpen ze Blu in moeilijke en minder moeilijke tijden.

Linda
Linda is de eigenaresse van Blu. Zij zorgt voor hem en wilde in eerste instantie niet naar Brazilie gaan. Ze doet er alles aan om Blu te vinden.

Tulio
Tulio is de ornitholoog. Hij zorgt er voor dat Linda en Blu naar Brazilië komen. Hij wil dat Blu en Jewel gaan paren om uitsterven te voorkomen.

Marcel
Marcel is de eigenaar van Nigel. Hij is ook de leider van de smokkelbende die exotische vogels smokkelen.

Tipa en Armando
Tipa en Armando zijn de helpers van Marcel. Ze zijn heel onhandig en zorgen ervoor dat alles in de soep loopt.

Fernando
Fernando is een weesjongetje. Hij helpt de bende om vogels te vangen. Hij komt tot inzicht dat dit fout is. Hij helpt vervolgens Linda en Tulio om Blu en Jewel te vinden.

Kenmerken van Rio de Janeiro

Landschap
Het landschap van Rio is op een manier nagebootst waarbij de werkelijkheid realistisch gekopieerd is. Wat wel opviel is dat de makers van de film de nadruk hebben gelegd op een tropisch regenwoud in de stad. Zo zie je op de vijfde afbeelding hieronder namelijk dat de vogels vanuit het regenwoud naar de havenkijken. In de werkelijkheid zit er veel meer ruimte tussen haven en regenwoud door het grote stedelijk gebied.
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 Favela's


beschrijft een stedelijk gebied met een lage levensstandaard en waar de bewoners van lage inkomens moeten rondkomen. Vaak wordt de term gebruikt om een typische Braziliaanse krottenwijk  te beschrijven. Hoewel de meeste huizen van steen zijn gebouwd, zijn er ook huizen gebouwd van bijeengesprokkeld hout, (gestolen) verkeersborden en andere materialen
In de film Rio komen de krottenwijken ook aan bod. De vormen van de huizen lijken ook goed op de werkelijkheid.




 
 
 
Christus de verlosser (Cristo Redentor)
Christus de Verlosser is een groot standbeeld van Jezus Christus in de wijk Alto da Boa Vista in de stad Rio de Janeuro. Het beeld is 38 meter hoog en staat op de 710 meter hoge berg Corcovado uitkijkend over de stad Rio de Janeiro.
In de Film Rio wordt er een vliegtocht gemaakt langs het beeld. Er is blije muziek bij te horen en je ziet toeristen rondom het beeld. De makers van de film laten zien dat het beeld een echte trekpleisters is voor  toeristen. Dit is in de werkelijkheid ook zo.

 

 



 

Vogels uit de film en hun leefgebieden.

In de film lijkt het alsof alle vogels oorspronkelijk uit Brazilië komen. Dit is echter niet zo. Alleen Blu en Jewel, Pedro en Rafael komen oorspronkelijk uit Brazilië. Hieronder volgt een korte uitleg met foto's.



Blu en Jewel zijn een Spix Ara’s. Momenteel leven er geen Spix Ara’s meer in het wild. De Spix Ara kwam uit de Brazaliaanse staat Bahai. De vogel is in het wild uitgestorven vanwege de illegale vangst, maar ook vanwege de kwetsbaarheid van de soort.


Pedro is een Roodkuifkardinaal. De roodkuifkardinaal komt voor ten zuidoosten van Brazilië. De Roodkuifkardinaal is een zangvogel.


Nico is een geelbuikkanarie. Geelbuikkanaries komen oorspronkelijk niet voor in Brazilië, maar in het westen van zuidelijke Afrika.

Nigel is een grote geelkuifkaketoe. Grote geelkuifkaketoes komen niet voor in Brazilië. Ze zijn te vinden in Australië.


Rafael is een reuzentoekan. Reuzentoekans komen voor in Brazilië. Reuzentoekans worden niet bedreigd en komen voor in het wild.